Denizli’de Evteks Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Teknik Tekstil Tasarımcısı Dr. İsa Dal, yaşanan ekonomik sıkıntılar ve ihracatçının yaşadığı sorunlarla ilgili olarak açıklama yaptı. Türk ihracatçılarının, diğer ülkelerle rekabet ederken müşterilerine sunduğu fiyat farkının yüzde 40'a ulaştığını, bu nedenle sipariş almakta zorlandıklarını ve zararına üretim yaptıklarını belirtti. Devletin, istihdama yönelik yatırım yapan iş insanlarını koruması ve desteklemesi gerektiğini vurgulayan Dal, "Son iki yıldır yatırım odaklı çalışmalar yaptık. Ancak, ekonomi o kadar hızlı değişti ki, yatırımımızın getirisini elde etmekte zorlandık. Faiz oranlarındaki artış, planlarımızı olumsuz etkiledi. Bu nedenle yoğun çalışarak yatırımlarımızı olumlu hale getirmeye çabalıyoruz" dedi.
Talep daralması yaşıyoruz
Pandemi sonrasında faizlerin yükselmesiyle birlikte 2023 ve 2024 yıllarında talepte ciddi daralma yaşandığını hatırlatan Dr. Dal, "İhracatta da azalma var. Artan ihracat, firmaların zararla baş etmek için satışlarını artırmasından kaynaklanıyor. Karlılık ise yarı yarıya düşmüş durumda. Ürünlerin kilogram fiyatlarındaki değişim bunu açıkça gösteriyor. Ocak ayındaki kilogram fiyatı 30 TL iken bugün 32 TL civarında. Döviz kuru yüzde 9 artmış olsa da işçi, enerji ve hammadde zamlarıyla aradaki fark çok büyük. Faiz oranlarını da eklediğimizde bu fark yüzde 50 ile yüzde 100 arasında" dedi.
Fiyat tutmakta zorlanıyoruz
Ekonomideki gelişmelerle birlikte ihracatçının da düşünülmesi gerektiğini belirten Dal, dolardaki artışın enflasyon, faiz dahil genel maliyetlerimizle aynı oranda artması gerektiğini söyledi. Tekstil sektöründe brüt kar marjlarının yüzde 15-25 arasında değiştiğini vurgulayan Dal, "İhracat ağırlıklı çalışan firmalar fiyat tutturmakta zorlanıyor ve eski kar marjlarını gerçekleştiremiyor. Bu durum, kısa vadede düzelmeyecek gibi görünüyor. Firmalar sadece günü kurtarmaya çalışıyor ve bu da onları geriye götürüyor" dedi.
Emlak için kredi çekenle yatırımcı bir tutulmamalı
Türkiye’de kredi çekerek parayı eve, arsaya, tarlaya yatıranlarla, istihdam için üretim yapanların aynı kefede olmaması gerektiğini belirten Dal, "Acil olarak ihracata yönelik desteklerin artırılması gerekiyor. İhracatçı için ayrı bir kur politikası düşünülebilir. Vergisel avantajlar getirilerek satışa yönelik destekler artırılabilir. SGK ve kıdem tazminatı yükleri firmaların üzerinde çok fazla. Bu nedenle firmalar küçülemiyorlar. Küçülenler ise nispeten daha şanslı. Üretimi yavaşlatarak bu dönemi atlatabildiler. Ancak bu şartlar üretim açısından sürdürülebilir değil. İhracatçının ve yatırımcının sesi artık duyulmalı. Dayanma gücümüz her geçen gün azalıyor" dedi.
